Rodzaje działalności gospodarczej – jakie są opcje dla polskiej firmy?
Osoba planująca założenie działalności gospodarczej może być zdezorientowana liczbą dostępnych opcji. W różnych ofertach i reklamach widzimy przecież dane samodzielnych przedsiębiorców, spółek jawnych i cywilnych oraz spółek z o.o., a nawet akcyjnych. Postanowiliśmy zatem krótko zaprezentować rodzaje działalności gospodarczej, które są dostępne w Polsce. Nasza analiza udowadnia, że liczba dostępnych wariantów prowadzenia działalności wcale nie jest zbyt duża. Każde z dostępnych rozwiązań jest bowiem nieco inne i może odpowiadać indywidualnym potrzebom.
Samodzielna działalność to wciąż popularny wariant
Jeżeli przyjrzymy się danym, które prezentują rodzaje działalności gospodarczej, to okaże się, że tak zwana jednoosobowa działalność nadal jest bardzo popularnym rozwiązaniem. Zgodnie z ustawą prawo przedsiębiorców, taka forma działalności cechuje się ukierunkowaniem samodzielnego przedsiębiorcy na zarobek oraz ciągłym wykonywaniem usług lub produktów we własnym imieniu. Kwestie związane z zarobkowym, zorganizowanym i ciągłym charakterem działalności są ważne z punktu widzenia fiskusa. Może on uznać, że pomimo braku formalnej rejestracji firmy, działalność gospodarcza (np. w zakresie najmu) jest jednak prowadzona i podlega opodatkowaniu na zasadach firmowych.
Plusem jednoosobowej działalności gospodarczej jest możliwość jej rozpoczęcia na podstawie samego wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Kolejnym atutem wydaje się opcja wyboru różnych form opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany i karta podatkowa). Problem stanowi natomiast osobista odpowiedzialność majątkowa za zobowiązania przedsiębiorstwa. W stosunku do małżonka, można ją ograniczyć poprzez umowę majątkową małżeńską (intercyzę).
Uwaga: spółka cywilna nie ma zdolności prawnej
Analizując rodzaje działalności gospodarczej, nie sposób pominąć spółki cywilnej. Warto pamiętać, że taka specyficzna spółka nie posiada odrębności i osobowości prawnej, a działalność gospodarczą wykonują wspólnicy (zarejestrowani w CEIDG). To ważna kwestia, która ma znaczenie na przykład podczas postępowań administracyjnych i podatkowych. Nie można też zapominać o solidarnej odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki cywilnej wobec wierzycieli (zobacz artykuł 864 kodeksu cywilnego). Wspomnianej odpowiedzialności nie da się zmodyfikować na podstawie umowy spółki. W pozostałym zakresie, zasady działania spółki cywilnej są jednak bardzo elastyczne.
Spółki osobowe są popularnym wyborem na początek
Inne rodzaje działalności gospodarczej możliwe do wykonywania w Polsce określa kodeks spółek handlowych. Wspomniany akt prawny wymienia następujące rodzaje tzw. spółek osobowych: spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną. Wszystkie wymienione spółki posiadają zdolność prawną, co oznacza między innymi możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań.
Wymienione spółki osobowe nie mają jednak osobowości prawnej i organów (np. zarządu), a ich wspólnicy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania. Wyjątek od tej pełnej odpowiedzialności dotyczy komandytariuszy w spółce komandytowej i komandytowo-akcyjnej. Ich odpowiedzialność zostaje ograniczona tylko do wysokości tzw. sumy komandytowej. Co ważne, wszystkie spółki osobowe powstają z momentem wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.
Spółka jawna jest często wybierana na początek działalności przez wspólników, którym nie odpowiada brak odrębności (zdolności) prawnej spółki cywilnej. Z kolei spółka partnerska to rozwiązanie przeznaczone dla osób wykonujących wolne zawody. Potrzeba zróżnicowania zakresu odpowiedzialności wspólników uzasadnia natomiast wybór spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej.
Niskie wymagania kapitałowe zachęcają do sp. z o.o.
Od pewnego czasu widzimy, że coraz większa grupa przedsiębiorców nawet na początku działalności wybiera spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Taka spółka z o.o. należy do grupy spółek kapitałowych. Podobnie jak spółka akcyjna i prosta spółka akcyjna charakteryzuje się ona odrębnością prawną, zdolnością prawną i co ważne osobowością prawną. Ta ostatnia cecha skutkuje oddzieleniem sfery zobowiązań spółki od osobistego majątku udziałowców. Warto bowiem pamiętać, że posiadacze udziałów spółki z o. o. lub akcji spółki akcyjnej odpowiadają tylko do ich wartości.
Jeżeli chodzi o rodzaje działalności gospodarczej w ramach podmiotów z osobowością prawną, to spółka z o.o. wyróżnia się niskim minimalnym limitem wartości wnoszonego kapitału (tylko 5000 zł). Od 1 lipca 2021 r. ciekawą alternatywą jest prosta spółka akcyjna cechująca się uproszczonym zarządzaniem i możliwością wniesienia kapitału o wartości tylko 1 zł.
W UE mamy podobne rodzaje działalności gospodarczej
Tytułem podsumowania, na pewno warto wspomnieć, że w innych krajach Unii Europejskiej znajdziemy stosunkowo podobne rodzaje działalności gospodarczej. Każde państwo członkowskie UE wprowadza nieco inne zasady (dotyczące np. wymaganego kapitału dla odpowiedników polskiej spółki z o.o.). Niemniej jednak, rodzaje działalności gospodarczej występujące np. w Niemczech, Francji, Rumunii lub Czechach są dość podobne do polskich rozwiązań.
Powiązanie wpisy
