Jeszcze przed 1 stycznia 2013 r. możliwe było poruszanie się samochodem lekkim po drogach bez prawa jazdy. Jednak właśnie ta data jest graniczną, kiedy zostały wprowadzone nowe przepisy regulujące tę kwestię. Już nie można było samochodem Aixam, czy Smart podróżować bez prawa jazdy i groziły za to od tego momentu konsekwencje prawne. Jednak do dziś można spotkać się na portalach aukcyjnych ze stwierdzeniem „kup najlepsze samochody bez prawa jazdy”. W Polsce przepisy nie zezwalają już na jazdę bez uprawnień i aby je prowadzić trzeba mieć zrobiony kurs na kategorię AM, A1, A2 , B1 lub B. Takie kategorie uprawniają do jazdy czterokołowcem lekkim, natomiast aby jeździć czterokołowcem trzeba mieć prawo jazdy kategorii B1 lub B.
Skoro niektóre kategorie się pokrywają pytanie brzmi, po co jest ich tak wiele. Warto wiedzieć, że w poszczególnych kategoriach są różne kryteria, co do wieku osób, które mogą przystąpić do kursu i egzaminu. W przypadku kategorii AM, która obejmuje motorowery i czterokołowce lekkie, to takiego kursu i egzaminu może przystąpić nawet osoba, która ukończyła 14 lat. Kurs to 30 godzin teorii i 10 godzin praktyki. Jeśli chodzi o kurs na samochody cięższe, czyli kategorię B1, która obejmuje czterokołowce, to może przystąpić do niego osoba, która ukończyła 16 lat. Jak wiadomo kategoria B przeznaczona jest dla osób, które ukończyły 18 lat. Zatem jeśli nastolatek pragnie zdobyć uprawnienia, to jak najbardziej pójście na kurs kategorii AM ma sens. Natomiast dla 18 latka, lepszym wyborem jest kategoria B, która daje uprawnienia zarówno do prowadzenia samochodów osobowych, samochodów osobowych z przyczepą lekką, czterokołowców, czterokołowców lekkich. Oczywiście w tym przypadku nie ma się uprawnień na motocykl, które daje kategoria A.
Kiedy jeszcze obowiązywały stare przepisy osoby bez prawa jazdy mogły prowadzić samochody, których łączna masa całkowita nie przekraczała 350 kg i nie osiągały prędkości większej niż 45 km/h. Do tej kategorii należą tzw. czterokołowce lekkie. Obecnie, aby je prowadzić trzeba mieć przynajmniej kategorię AM prawa jazdy. Warto wiedzieć, że taki kurs kosztuje w granicach od 1000-1200 zł, zatem połowę, czy nawet 1/3 mniej niż na klasyczne prawo jazdy kat. B. Wiele osób decyduje się na takie prawo jazdy mimo, że uprawnienia są tutaj ograniczone. Jednak jeśli potrzebują niewielkiego samochodu, który niewiele pali, do jazdy po mieście, to zdobycie takiego prawa jazdy jest zasadne. Aby prowadzić czterokołowiec trzeba już mieć przynajmniej prawo jazdy kat. B1. Tutaj różnica tkwi w masie całkowitej, a także homologacji. Masa własna czterokołowca nie może przekraczać 400 kg, a w przypadku przewozu rzeczy 550 kg. Czterokołowce lekkie posiadają homologację unijną L6e, natomiast czterokołowce – L7e. W ogłoszeniach zwykle sprzedający podają jaki typ homologacji ma dany samochód. Warto wiedzieć, że spalanie benzyny w przypadku czterokołowca lekkiego może być naprawdę niewielkie i wynosić nawet 3 litry/100 km. W przypadku chęci zdobycia uprawnień na czterokołowca, trzeba odbyć dłuży o 20 godzin kurs w stosunku do tego dla czterokołowca lekkiego. Kurs na kategorię B1 obejmuje 30 godzin teorii i 30 godzin praktyki.
Już wiesz, że mrzonką jest prowadzenie samochodów bez prawa jazdy. W Polsce przepisy wyraźnie wskazują, że uprawnienia są konieczne. Warto zatem zastanowić się dla kogo najlepszym wyborem będzie kategoria AM i B1, a kto powinien zdecydować się jednak na kategorię B chcąc zdobyć uprawnienia do prowadzenia samochodu. Jeśli pokonujesz niewielkie dystanse i samochód potrzebny jest Ci jedynie do jazdy po mieście, to kategoria AM lu B! będzie dla Ciebie wystarczająca. Jeśli jednak chcesz jeździć po autostradach, czy twoja praca wymaga pokonywania odcinków na drogach szybkiego ruchu, to nie zastanawiaj się i idź na prawo jazdy kategorii B. Robiąc zwykłe prawo jazdy na samochód masz również uprawnienia do prowadzenia samochodów, które mają ogranicznik prędkości do 45 km/h. Zatem jeśli jest Ci to potrzebne możesz zakupić jeden i drugi i z obydwu korzystać, tym bardziej że czterokołowce lekkie można nabyć w korzystnych cenach. Kiedy zrobisz prawo jazdy AM lub B1 nie masz już takiego dużego wyboru i możesz wybierać pojazdy tylko w ramach swoich uprawnień, które są w tym wypadku znacznie mniejsze niż w przypadku kategorii B.
Reasumując, nie możesz prowadzić samochodu bez prawa jazdy w Polsce. Jest to niemożliwe. Musisz odbyć kurs i zdać egzamin. Nie ma innego wyjścia. Ze względów bezpieczeństwa bardzo dobrze, że przepisy uległy zmianie. Choć zwolennicy pierwszego rozwiązania stwierdzą, że przecież rowerzyści nie posiadają uprawnień, a po drogach jeżdżą. Owszem, jednak należy dążyć do tego, by wszyscy uczestnicy ruchu byli świadomi swoich praw i obowiązków i znali dobrze przepisy, a także je respektowali. Tylko wtedy na drogach będzie bezpieczniej.