Pierwsze światła samochodowe były bardzo prymitywne – światła miały służyć tylko zaznaczeniu obecności pojazdu na drodze, lecz w żaden sposób nie rozjaśniały trasy.
Wraz z rozwojem motoryzacji i pojawieniem się większej ilości samochodów, zaczęły następować liczne zmiany. Lampy naftowe zastąpione zostały karbidówkami. Prawdziwy przełom nastąpił wraz z wynalezieniem żarówki elektrycznej. W samochodach zaczęto montować po kilka lamp, dzięki czemu jazda samochodem w nocy przestała być tak niebezpieczna.
W kolejnych latach wynalezione zostały żarówki halogenowe i lampy ksenonowe. Bezpieczeństwo kierowców rosło, komfort jazdy również. I tak pozostało do dnia dzisiejszego – nowatorskie rozwiązania dotyczące oświetlenia samochodu pojawiają się nieustannie.
Wszystkie światła, w które wyposażony jest samochód, pełnią swoją określoną funkcję, a ich niepoprawne używanie może prowadzić do powstawania niebezpiecznych sytuacji na
drodze, a także do otrzymania mandatu.
Zdarzają się przecież sytuacje, gdy światła do jazdy dziennej stosowane są w deszczu, a przeciwmgielne przy dobrej widoczności. Są to popularne błędy kierowców – zwłaszcza tych mniej doświadczonych.
Zasady prawidłowego używania świateł szczegółowo reguluje Ustawa prawo o ruchu drogowym Dz.U. 1997 nr 98 poz. 602, a także Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów Dz.U. 2015 poz. 305.
Od 2007 roku w Polsce jest obowiązek jazdy przy włączonych światłach mijania przez całą dobę.
Obecnie samochody wyposażone są w kilka rodzajów świateł, na przykład światła mijania, drogowe czy kierunkowskazy. Do czego służą poszczególne rodzaje oświetlenia pojazdów?
Światła do jazdy dziennej nie służą do oświetlania drogi, jak wiele osób błędnie uważa. Zapewniają widoczność pojazdu dla innych użytkowników ruchu drogowego. Świateł tych nie należy mylić ze światłami mijania.
Według art. 51 kodeksu drogowego: “W czasie od świtu do zmierzchu w warunkach normalnej przejrzystości powietrza, zamiast świateł mijania, kierujący pojazdem może używać świateł do jazdy dziennej”. Światła do jazdy dziennej mają mniejszą moc – od kilku do kilkunastu watów, przez co zdecydowanie mniej obciążają akumulator.
Od 7 lutego 2011 roku, zgodnie z dyrektywą Unii Europejskiej,wszystkie samochody w standardzie wyposażone są w światła do jazdy dziennej. Świateł do jazdy dziennej można używać tylko w warunkach normalnej przejrzystości powietrza. Światła do jazdy dziennej włączają się od razu po uruchomieniu silnika i świecą, aż do momentu zapalenia się np. świateł pozycyjnych.
Włączenie tych świateł jest obowiązkowe od zmierzchu do świtu. Ich głównym zadaniem jest oświetlenie drogi, nie dalej jednak niż na odległość 300m. Żarówki świateł mijania znajdują się w przednich reflektorach samochodu.
Uruchamia się je także w czasie niekorzystnych warunków atmosferycznych, na przykład w czasie opadów deszczu czy śniegu.
Światła mijania zostały skonstruowane w taki sposób, aby nie oślepiać innych kierowców (prawa część trasy jest gorzej oświetlona), przez co często nazywane są „światłami krótkimi”.
Kontrolka świateł mijania jest uniwersalna. Wygląda tak samo w prawie wszystkich samochodach, a jej symbolem jest zielony reflektor z pochylonymi kreskami. Za jazdę bez wymaganych świateł od zmierzchu do świtu grożą cztery punkty karne i 200 zł mandatu.
Świateł pozycyjnych używa się przede wszystkim po to, aby zasygnalizować innym kierowcom aktualnego położenia samochodu. Stosuje się je w trakcie postoju auta. Można je także uruchomić w przypadku niedostatecznej widoczności.
Światła pozycyjne są obowiązkowym wyposażeniem samochodu, w przeciwieństwie do świateł postojowych. Symbolem świateł pozycyjnych są dwa reflektory z kreskami po bokach.
Wyróżnia się światła przeciwmgielne:
Służą one do oświetlania drogi w czasie złych warunków atmosferycznych – intensywnych opadów deszczu, mgły itp. Światła przeciwmgielne tylne można włączyć w sytuacji, gdy widoczność ograniczona jest na odległość mniejszą niż 50 m, a także na drogach krętych.
Symbolem świateł przeciwmgielnych jest półokrąg i 3 kreski przecięte falą.
Stanowią obowiązkowe wyposażenie samochodu. Są to światła zewnętrzne, które działają nawet przy wyłączonym silniku. Można je uruchomić za pomocą specjalnego przycisku
Uruchamia się je przede wszystkim w przypadku uszkodzenia samochodu lub wypadku – konieczne jest wtedy również ustawienie trójkąta ostrzegawczego. Ostrzegają innych uczestników ruchu o niebezpiecznej sytuacji na drodze.
Światła awaryjne musi włączyć również kierowca autobusu szkolnego za każdym razem, gdy pasażerowie wsiadają lub wysiadają z pojazdu.
Niewłaściwe korzystanie ze świateł awaryjnych może skutkować mandatem w wysokości nawet 300 złotych.
Stosowane są najczęściej przy wyjeździe auta z parkingu lub podczas wykonywania innych manewrów. Ostrzegają innych kierowców o wykonywanym manewrze cofania, tak aby nie doszło do stłuczki.
Światła te włączają się automatycznie po naciśnięciu pedału hamulca, mają kolor czerwony. Alarmują innych kierowców o hamowaniu, tak aby mogli zachować czujność.
Sygnalizują zmianę pasa lub kierunku jazdy. Bardzo ważną kwestią jest to, aby kierunkowskaz włączyć w miarę wcześnie. Typowym błędem jest ich włączanie już przy wykonywaniu danego manewru. Odpowiednie używanie kierunkowskazów jest jednym z elementów bezpiecznego poruszania się po drodze.
Prawidłowe działanie, a także korzystanie z oświetlenia w samochodzie, zapewnia spokojną i komfortową jazdę wszystkim kierowcom na drodze, dlatego tak ważna jest wiedza, w jakich sytuacjach stosować określone światła.