Prawo jazdy jest to dokument potwierdzający uprawnienia do prowadzenia pojazdów mechanicznych w Polsce, a także innego rodzaju pojazdów drogowych, jak motocykl, czy pojazd zaprzęgowy.
Produkcją praw jazdy zajmuje się Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A, zaś organem wydającym jest starostwo powiatowe zależne od miejsca zameldowania kierowcy, w przypadku miast na prawach powiatu jest to prezydent.
W Polsce warunki uzyskania prawa jazdy określa ustawa z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami, a także szczegółowe rozporządzenia Ministra Infrastruktury.
Prawo jazdy w naszym kraju może uzyskać każdy, kto zamieszkuje Polskę minimum 185 dni, uzyskał wymagany dla danej kategorii wiek, a także posiada ważne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów mechanicznych.
W przypadku prowadzenia pojazdów ciężarowych, bądź też autobusów konieczne jest również posiadanie orzeczenia psychologicznego. W tym przypadku niezbędne jest wykonywanie tych badań cyklicznie w odstępie 5 lat do ukończenia 65 roku życia. Badaniom psychologicznym muszą się poddać także Ci kierowcy, którzy:
Osoba ubiegająca się o prawo jazdy zobowiązana jest również do ukończenia kursu przygotowawczego w ośrodku szkolenia kierowców, a także uzyskania pozytywnego wyniku na egzaminie państwowym.
W przypadku osób przed 18 rokiem wymagana jest także zgoda rodzica, bądź też opiekuna prawnego
Prawo jazdy nie może być wydane osobie, wobec której wydany został zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych. Taki dokument może być wystawiony przez sąd, kolegium do spraw wykroczeń lub inny uprawniony do tego organ.
Najbardziej rozpowszechnioną, a co za tym idzie najbardziej popularną kategorią prawa jazdy jest kategoria B. Uprawnia ona do kierowania samochodem osobowym o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, czyli są to prostu auta, którymi kieruje się na co dzień.
Nie każdy jednak pamięta, że kategoria B uprawnia także do prowadzenia:
Ustawowo wymagany wiek do uzyskania tej kategorii to 18 lat, natomiast co istotne kurs można rozpocząć na 3 miesiące przed uzyskaniem pełnoletności.
Istnieje możliwość, w której zgodnie z prawem kandydat na kierowcę będzie mógł zacząć kurs na prawo jazdy nawet rok przed ukończeniem pełnoletności.
Dzieje się tak jednak tylko w przypadku, w którym mowa jest o uczniu uczestniczącym w zajęciach szkolnych w szkole, w której podstawa programowa kształcenia w zawodzie przewiduje uzyskanie umiejętności kierowania pojazdem silnikowym.
Wcześniej niż przed 18 urodzinami można ubiegać się o kategorię AM, wymagany wiek to 14 lat. Kategoria AM uprawnia m.in do kierowania motorowerem, czy też małym quadem,
W wieku 16 lat istnieje już możliwość starania się o kategorię A1. Dzięki niej można zasiadać za kierownicę motocykla o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg,
Warto wiedzieć, że chcąc do samochodu osobowego dołączyć np. przyczepę kempingową nie wystarczy posiadanie samej kategorii B prawa jazdy. Niezbędne jest wyrobienie uprawnień na kierowanie przyczepą, analogicznie jest w przypadku kategorii C, C1, D, D1 – uprawnienia na kierowanie przyczepą to popularna literka E dodawana do danej kategorii.
Na sam koniec należy wspomnieć, że decydując się na kategorię C, czy też D niezbędne jest posiadanie “zwykłego prawa jazdy”, czyli kategorii B.
Koszta związane z wyrobieniem danej kategorii nie są jednolite, ustalane są przez ośrodki szkolenia kierowców.