Zakup mieszkania z rynku pierwotnego lub wtórnego wiąże się z kosztami notarialnymi. Warto wiedzieć, jakie trzeba ponieść i czy można w jakiś sposób je obniżyć. Już tu podpowiadamy, że przede wszystkim różnica w cenie dotyczyć będzie taksy notarialnej płaconej od zawarcia umowy kupna-sprzedaży. Zatem najpierw musisz wynegocjować jak najlepszą cenę za mieszkanie, a później znaleźć notariusza, który zaproponuje Ci korzystniejsze warunki opłaty taksy niż te widoczne jako wartości maksymalne od umowy kupna-sprzedaży.
Warto wiedzieć, że notariusz pobiera gratyfikację, czyli taksę za pośrednictwo w sporządzeniu umowy kupna sprzedaży, ale także oświadczenie o ustanowieniu hipoteki czy pełnomocnictwo. Taksa notarialna popierana jest od wartości całej transakcji, a wartość maksymalną określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 roku. Na podstawie tabeli można sprawdzić jaką maksymalną taksę może pobrać notariusz. Zatem dla umowy kupna-sprzedaży o wartości 60 do 100 tys. zł może to być maksymalnie 1010 zł plus 0,4% nadwyżki od kwoty 60 tys. zł. Przy transakcji na kwotę 100 do 200 tys. zł opłata maksymalna wyniesie 4770 plus 0,2% nadwyżki od kwoty 100 tys. zł. Kupując mieszkanie za kwotę powyżej 200 tys. zł zapłacimy maksymalnie 6770 zł plus 0,25% nadwyżki od kwoty 200 tys., jednak nie może być to więcej niż 10 tys. zł. W niektórych przypadkach stosuje się 1/2 stawki maksymalnej. W przypadku zawarcia umowy deweloperskiej, która nie jest jeszcze umową kupna-sprzedaży wartość taksy wynosi właśnie 1/2 stawki maksymalnej. Trzeba wiedzieć, że do opłaty należy doliczyć jeszcze podatek VAT, a więc 23%.
Zakup mieszkania to sporo formalności, a należą do nich wszystkie formalności z bankiem (jeżeli bierzemy kredyt hipoteczny), urzędem miasta lub starostwem, któremu również należy przesłać kopię dokumentów dotyczących kupna mieszkania. Dotyczy to również spółdzielni mieszkaniowej, jeśli jest to mieszkanie spółdzielcze, a także sądu wieczysto-księgowego. Akt notarialny nie może być po prostu skopiowany i musi mieć formę odpisu, który sporządzany jest przez notariusza, czyli poświadczany jego podpisem oraz pieczęcią. Wysłaniem owych kopii zajmuje się notariusz, zatem nie robisz tego samodzielnie. Koszt odpisu liczony jest za jedną stronę i wynosi zwykle od 6 do 20 zł plus VAT. Przy zakupie mieszkania należy jeszcze uiścić opłaty stałe, które także pobiera notariusz i przekazuje do właściwego sądu rejonowego. Do takich opłat należy założenie księgi wieczystej, którego koszt wynosi 60 zł. Trzeba również dokonać wpisu prawa własności do księgi wieczystej, co stanowi koszt 200 zł. Jeśli mieszkanie będzie obciążone hipoteką, to znaczy zakupione zostało na kredyt, to należy dokonać wpisu hipoteki do księgi wieczystej, co także kosztuje 200 zł.
Jeśli mieszkanie kupujesz od poprzedniego właściciela, czyli z rynku wtórnego, to czeka Cię dodatkowa opłata. Podatek od czynności cywilnoprawnych jest w tej sytuacji konieczny do uiszczenia i tu również potrzebny Ci będzie odpis aktu notarialnego. Koszt takiego podatku to 2% od ceny transakcyjnej. Podatek pobierany jest przez notariusza przy zawieraniu umowy kupna-sprzedaży i odprowadzany do właściwego Urzędu Skarbowego. Osoby kupujące mieszkanie na rynku pierwotnym i wtórnym, gdy kupują je na kredyt muszą dodatkowo zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych od ustanowienia hipoteki. Jest to 19 zł płatne w Urzędzie Skarbowym. Jeśli wniosek o wpis do hipoteki w Twoim imieniu składa notariusz, to również przekazuje stosowną opłatę pobraną przy dokonywaniu transakcji kupna-sprzedaży. Jednak taki wniosek o wpis do hipoteki możesz również złożyć samodzielnie i wtedy opłatę w Urzędzie Skarbowym musisz uiścić również osobiście. 2% podatek PCC nie obowiązuje Cię jeśli kupujesz mieszkanie na rynku pierwotnym, zatem tu koszty notarialne przy zakupie mieszkania będą mniejsze.
Oczywiście koszty jakie należy ponieść w przypadku zakupu mieszkania mogą różnić się w poszczególnych kancelariach notarialnych. Notariusz może zaproponować niższą cenę niż maksymalna przewidziana rozporządzeniem. Jednak jeśli sporządzenie aktu notarialnego będzie wymagało dużego nakładu pracy, wtedy nie będzie skłonny do zbyt dużego obniżania ceny. Jeśli lokal obciążony jest hipoteką, to pracy jest zdecydowanie więcej, zatem i skłonność do obniżenia kosztów jest mniejsza. Jeśli mieszkanie na rynku wtórnym nie jest obciążone hipoteką, to notariusz będzie skłonny obniżyć wartość taksy. Trzeba pamiętać, że notariusza obowiązuje kodeks etyki notarialnego, według którego nie może on obniżać taksy notarialnej bez uzasadnienia. Jednak trzeba pamiętać, że w przypadku orzeczenia sądowego, takie praktyki zwykle nie są uznawane za nieuczciwą konkurencję. Dlatego możemy znaleźć notariusza, który swoje usługi wyceni taniej od innego.