Pozew o alimenty – co warto wiedzieć?
Sprawy z zakresu prawa rodzinnego często trafiają na wokandę. Można nawet powiedzieć, że są one jednymi z najczęstszych spraw sądowych, w których może brać udział przeciętny Polak (jako powód, pozwany albo świadek). Sprawy sądowe z zakresu prawa rodzinnego zdecydowanie najczęściej dotyczą rozwodu oraz alimentów. Właśnie dlatego pozew o alimenty jest pismem często składanym w rodzimych sądach. Postanowiliśmy przedstawić najważniejsze informacje związane z takim rodzajem powództwa. Informujemy między innymi, jak pozew o alimenty może zapewnić wypłatę świadczenia na rzecz dziecka jeszcze przed zakończeniem sprawy sądowej. Najpierw warto jednak przypomnieć, że pozew o alimenty niekoniecznie musi być związany z toczącym się postępowaniem rozwodowym.
Pozew o alimenty nie zawsze będzie wiązać się z rozwodem
Orzekanie o wysokości alimentów wielu osobom kojarzy się z postępowaniem rozwodowym. Trzeba jednak pamiętać, że obowiązek alimentacyjny na rzecz dziecka nie zależy od tego, czy rodzice byli małżonkami. Coraz częściej pozew o alimenty dla dziecka składają osoby (głównie matki) niepozostające z drugim rodzicem w związku małżeńskim. Formalny lub nieformalny charakter związku nie wpływa na wysokość alimentów. Kolejna ważna informacja dotyczy separacji. Otóż, separacja jest kolejnym przykładem sytuacji, w której orzeczenie o alimentach nie wiąże się z rozwodem.
Zwracamy również uwagę, że kwestia alimentów może być rozpatrywana przez sąd zarówno w ramach sprawy o rozwód lub separację, jak i osobnego powództwa. Osobny pozew o alimenty powinien być składany do sądu rejonowego. Jeżeli natomiast temat alimentacji jest elementem sprawy o rozwód lub separację, to będzie go rozpatrywał sąd wyższy w hierarchii, czyli sąd okręgowy. To ważna różnica, bo sądów okręgowych mamy w Polsce znacznie mniej (46) niż rejonowych (318). Osobny pozew o alimenty może być bardziej korzystny, bo nawet nieprawomocny wyrok stricte alimentacyjny posiada rygor natychmiastowej wykonalności na postawie artykułu 333 kodeksu postępowania cywilnego.
Dwa sądy nie rozpatrują jednocześnie kwestii alimentów
Należy też zaznaczyć, że osobny pozew o alimenty i zaspokojenie potrzeb rodziny nie powinien być składany jeśli równocześnie toczy się proces o rozwód lub o separację. W przeciwnym razie, pozew o alimenty zostanie przekazany do sądu okręgowego, przed którym toczy się postępowanie rozwodowe lub separacyjne. Sąd okręgowy wówczas zdecyduje o zabezpieczeniu alimentów. Co ważne, powództwo o rozwód lub separację (np. często wytoczone przez drugiego małżonka) wstrzymuje rozpoczęte wcześniej postępowanie dotyczące zaspokojenia potrzeb rodziny i alimentów, ale tylko odnośnie alimentów za okres od wytoczenie powództwa o rozwód lub separację.
Opisywana powyżej zasada wynika z faktu, że wyrok dotyczący separacji lub rozwodu zawsze reguluje również kwestię alimentów. Sąd okręgowy w wyroku rozwodowym rozstrzygnie o alimentach nawet jeśli wcześniej sąd rejonowy w odpowiedzi na pozew o alimenty ustalił już wysokość takiego świadczenia. Jeżeli osobny pozew o alimenty został złożony przed pozwem o rozwód lub separację, a powód otrzymał zabezpieczenie alimentów, to sąd rejonowy często czeka na wyrok sądu wyższej instancji.
Bez zabezpieczenia pozew o alimenty będzie dużo gorszy
Pozew o alimenty oczywiście musi spełniać wszystkie wymogi pisma procesowego i jednocześnie powinien prezentować odpowiednią argumentację opartą na dowodach. Chodzi o koszty utrzymania dziecka oraz możliwości płatnicze drugiego rodzica, a także jego osobiste zaangażowanie w utrzymanie i wychowanie syna lub córki. Właśnie dlatego przygotowanie wspomnianego pozwu najlepiej jest powierzyć ekspertowi prawnemu (takiemu jak np. dobry prawnik Warszawa). Rodzice samodzielnie składający pozew o alimenty niestety mogą zapominać o kluczowych kwestiach – takich jak na przykład zabezpieczenie alimentów.
Instytucja zabezpieczenia alimentów (patrz artykuł 753 kodeksu postępowania cywilnego) gwarantuje, że w razie pozytywnego postanowienia sądu drugi partner aż do końca sprawy sądowej o alimenty w pierwszej instancji i do wydania wyroku z rygorem natychmiastowej wykonalności będzie płacił pewną kwotę na rzecz dziecka. Zabezpieczenie alimentów jest ważne, ponieważ osobny pozew o alimenty stanowi jedynie początek dość długiej drogi. Przeciętny czas trwania sprawy alimentacyjnej w pierwszej instancji wynosi obecnie 6 – 9 miesięcy. Jeżeli kwestia alimentów ma zostać uregulowana w ramach wyroku rozwodowego lub separacyjnego, to okres oczekiwania na prawomocne rozstrzygnięcie często będzie dłuższy. Co ważne, nieprawomocny wyrok sądu pierwszej instancji w sprawie rozwodowej nie posiada rygoru natychmiastowej wykonalności co do alimentów.
Samotny rodzic nie musi płacić za pozew o alimenty
W ramach podsumowania, warto zwrócić uwagę, że pozew o alimenty jest preferencyjnie traktowany jeżeli chodzi o opłaty sądowe. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398) wskazuje, że kosztów sądowych nie ponosi strona dochodząca alimentów (w tym ich podwyżki), a także osoba pozwana w sprawie o obniżenie alimentów. Zapłacić będzie musiał natomiast rodzic domagający się obniżenia alimentów. Jeżeli natomiast chodzi o koszty reprezentacji przez eksperta prawnego, to osoba składająca pozew o alimenty może liczyć na ich zwrot od strony przegranej (tzn. zobowiązanego do zapłaty alimentów).
Powiązanie wpisy
